“...Άκρως εξατομικευμένη, ισχυρή, επιμονή και γοητευτική στην αφήγηση της η ζωγραφική του Δημήτρη Μανίνη. Ήταν μια από τις πρώτες μου κριτικές που δημοσίευσα πριν 45 χρόνια, καθώς με συνεπήρε ο συμβολισμός και η μυστική ζωή των μορφών στα έργα του.
Εξελισσόμενος έκτοτε συνεχώς ο ζωγράφος, ουσιαστικά όμως ο ίδιος στον εικαστικό κόσμο του, πάντα μεταξύ ποιητικής και μαγικής ματιάς στα οράματα που απεικονίζει, αποτελεί ένα σημαντικό κεφάλαιο για την σύγχρονη ελληνική τέχνη, μέσα κι έξω από το κεντρικό ρεύμα της συλλογικής εικαστικής μας ιστορίας.”
Αννίτα Πατσουράκη – Ιστορικός Τέχνης
«Ρητά και Άρρητα σε εύρυθμη τάξη»
«Ο άνθρωπος που δουλεύει με τα χέρια είναι εργάτης, με τα χέρια και το μυαλό, τεχνίτης, με τα χέρια, το μυαλό και την καρδιά, καλλιτέχνης», αναφέρει ο Νομπελίστας Φρανσουά Μωριάκ.
Ο Δημήτρης Μανίνης με αστείρευτη διάθεση και πνευματικό χείμαρρο, μας εκμυστηρεύεται, ότι «Ο μόνος τρόπος για να ζω είναι να δημιουργώ!».
Καλλιτέχνης από φύση, με ενθυμήματα και βιώματα, ακολουθεί με ασίγαστο πάθος, την εσωτερική του κινητήριο δύναμη για δημιουργία.
Ζωγράφος, γλύπτης και συγγραφέας, σε ταξιδεύει με το έργο του και σε γοητεύει με το λόγο του.
Πνευματώδης και οξυδερκής, ιδιοφυής με εκρηκτική ιδιοσυγκρασία, έντεχνα σε καθοδηγεί σε διαδικασία σκέψεων, συνειρμών και σε δαιδαλώδεις εσωτερικές περιπέτειες και διαδρομές.
Είναι ο «δάσκαλος» όπως τον αποκαλούν, που προκαλεί διάλογο θάρρους, τόλμης και γνώσης, σε δίλημμα οξείας αντιπαράθεσης ή συγκαταβατικής υποταγής Τα νοήματα των λέξεων ακολουθούν το ευέλικτο, εύστοχο κι ενίοτε καυστικό χιούμορ του, που απρόσμενα θέτουν ερωτήματα ζωής και πλάνης.
Επιδέξια απεικονίζει, εναλλάσσει και μεταφέρει εικόνες ποιητικής περιγραφής, μορφές που αποκτούν σκηνική υπόσταση, ανακτούν λόγο και αφήνουν ίχνη στη σκέψη και στη ψυχή. Συναισθηματικές φορτίσεις αναμοχλεύουν βιώματα που ανασύρονται με αυτοματισμό. Ο κόσμος του μυαλού αποκαλύπτεται με συναισθήματα, τοπία και αντικείμενα μνήμης.
Τα «Ρητά και Άρρητα» είναι μία ιδιαίτερα σημαντική, αναδρομική έκθεση, με αντιπροσωπευτικά, μνημειώδη έργα, αρθρωμένα σε διακριτές ενότητες.
Οι ζωγραφικές σειρές «Πορτρέτα», «Μοιροδότες», «Μεσόγειος», «Χρονικότητα» και τα γλυπτά «Ζευγάρι», «Υπάλληλος», «Μοναχικοί άνθρωποι», «Φτερωτά», «Το σκοτεινό ζώο της δημιουργίας», εξιστορούν, περιγράφουν και διηγούνται κοινωνικά επεισόδια και προσωπικές, βιωματικές εμπνεύσεις.
Ο Δημήτρης Μανίνης. προσεγγίζει με κριτική ματιά, επιστρατεύει τις αφουγκραζόμενες κοινωνικές ανάγκες, θέτει σκέψεις μιας αφηγηματικής ιστορίας ενός πραγματικού κόσμου σε αστικούς κανόνες ζωής και με λυρική έμπνευση κομίζει την προσωπική του εμπειρία. Καταγράφει μεταξύ φανταστικού σεναρίου και αυτοβιογραφίας, όπου γραφή και εικόνα συνομιλούν σε αμφίθυμες καταβολές.
Ανανεωτικός στα θέματα που πραγματεύεται στη ζωγραφική του,
δείχνει επιθυμία και τόλμη για έκφραση χωρίς περιορισμούς και προκαλεί τη συλλογική συνείδηση.
Αναζητά την αλήθεια σε εικαστικές μορφές και φόρμες από προσωπικό λεξιλόγιο κι αισθητική εικονογραφία, αποδεσμευμένες από την υπερβολική αναπαράσταση. Αναπτύσσει το ουσιώδες, εγκαταλείπει διακριτικά το περιττό και εμβαθύνει νοηματικά στις λεπτομέρειες δίνοντας έμφαση στην τεχνική του.
Η προβολή των αισθητικών πεδίων αγγίζει τη γεωμετρική αφαίρεση και το μινιμαλιστικό ύφος των μέσων.
Κυρίαρχες, επίπεδες, πλακάτες ζωγραφισμένες επιφάνειες, με αναπάντεχες πινελιές χρώματος εξαντλούν τους χρωματικούς συνδυασμούς σε όλες τις τονικότητες και ο δυναμισμός της κάθε πινελιάς αντικατοπτρίζει τον πηγαίο και αυθεντικό χαρακτήρα του δημιουργού.
Καθαρά γραμμικά περιγράμματα περικλείουν με ισορροπία τις αναλογίες κι εναλλάσσονται διαδοχικά σε ένα παιχνίδι φωτοσκίασης.
Με εικόνες των ανθρώπων της πόλης, τις παραλλαγές ενός αστικού παρόντος μιας αναδυόμενης ατμόσφαιρας οικείας και συγχρόνως οικουμενικής, ο δημιουργός μεταφέρει εμπειρίες πολύτιμες και οριακές. Δείγματα της ακμάζουσας ζωής γίνονται αναγνώσεις νοσταλγίας, επιστρατεύουν τη σκέψη και τη συναισθηματική μας ευφυία.
Θαυμαστής και εξερευνητής της ανθρώπινης φύσης, αναδεικνύει τις αρχέτυπες εικόνες του θηλυκού. Γυναικείες οντότητες, στεατοπυγικές φιγούρες, πληθωρικές και χαρούμενες, ευτυχισμένες σε αγκαλιές, έκδηλου και ταυτόχρονα διακριτικού ερωτισμού και πρόδηλης σχηματοποιημένης γονιμότητας, κυριαρχούν και υπερτερούν.
Προσωπικότητες κυριευμένες συχνά από ευδιαθεσία κι αίσθημα ευφορίας, διακρίνονται από την ευαίσθητη ματιά και έναν υπαινιγμό μελαγχολίας, της εξπρεσιονιστικής γκροτέσκας γραφής, με την καθ΄ υπερβολή έκφραση, τα έντονα περιγράμματα και τους εκκωφαντικούς χρωματικούς συνδυασμούς.
Εικόνες μεστής ουσίας βρίσκονται μεταξύ τάξης και αταξίας, δομής και ανασύνταξης, προβλέψιμου και απρόβλεπτου, αναμενόμενου και αναπάντεχου.
Τόποι συλλογισμών, οδηγούν σε συνειρμικές ανακλήσεις και γίνονται διαμεσολαβητές ανάμεσα στο παρελθόν και στο σήμερα και συνυπάρχουν με τη νοσταλγία και την ενατένιση.
Σε απουσία χρονικού προσδιορισμού διηγήσεις και ιστορίες της ουτοπίας, της μνήμης, της λαχτάρας και ενίοτε της σουρεαλιστικής πραγματικότητας υπακούουν στην προοδευτική ανάδυση των αισθήσεων.
Προκαλεί και ελκύει το ενδιαφέρον του θεατή με πνευματική διέγερση και εσωτερική αναζήτηση, που πηγάζει από βαθύ και γνήσιο συναίσθημα και οδηγεί στο στοχασμό και την αυτογνωσία.
Ο Δημήτρης Μανίνης αποδεικνύεται διαχρονικός νοημάτων σε διεθνή εικαστική γραφή. Πολυεπίπεδος, προικισμένος δημιουργός και ως βαθειά ενσυναισθητικός, ακολουθεί αβίαστα τη φωνή της συνείδησής του.
Με εμβρίθεια και σαφήνεια διαγράφει την πιο αισθαντική όψη της πίστης στη ζωή και της ασταμάτητης αντίστασης στη φθορά. Χρησιμοποιεί την ευρύτατη γνώση του και με τη βιωματική εμπειρία του ακολουθεί ενστικτωδώς την καλλιτεχνική του ροπή.
Με ευθύτητα και σοβαρότητα στην επαγγελματική του καριέρα, με υπομονή και σύνεση στην προσωπική του ζωή, εκφράζεται με ρητά και άρρητα, δηλωμένα κι ανομολόγητα, εκμυστηρευόμενα κι εξομολογούμενα, ειπωμένα κι ανείπωτα, περικλείοντας στην εικαστική του διαδρομή την Πυθαγόρεια φιλοσοφική κοσμοθεωρία («Δεν μπορούν να ειπωθούν όλα σε όλους»)-
«Ου τα πάντα τοις πάσι ρητά».
Νίκος Σιδέρης Ψυχίατρος, ψυχαναλυτής και συγγραφέας
Διανοητής και χειρώνακτας.
Οραματιστής του φασματικού και φυσικός επιστήμονας. Εύρυθμος λειτουργός του χαώδους και παιγνιώδης χειριστής των νόμων. Αλχημιστής των λέξεων που μεταμορφώνει σε αφήγηση, πλάστης πρωτόφαντων εικόνων με υλικό την πιο κοινή μας εμπειρία ̶ πρόσωπα, πλεούμενα...
Επιστήμονας, αισθητής, καλλιτέχνης, μάστορας. Μονάζων ως προς την ιδιοπροσωπία του, φίλος σεβαστικός, ανοιχτός στους απλούς ανθρώπους. Ελληνικός και Οικουμενικός.
Τα έργα του πολύπτυχα, πολυπλόκαμα, πολύχρωμα, στέρεα και ανοιχτά. Λεπτοφυής αδρότητα, ρέουσα αναλογία, ζυγισμένη δομή, πνοή απόλαυσης.
Όλβιοι όσοι τον συνάντησαν και όσοι θα τον συναντήσουν. Αν κάποιος αναζητά την καθολική ενότητα του πνεύματος, η πιθανότητα να συναντηθεί με κάποια από τις εκφάνσεις του Δημήτρη αυξάνεται εκθετικά.
Με εμπιστεύθηκε, εδώ και χρόνια. Τον τιμώ, τώρα και πάντα."
Enzo di Martino Ιστορικός – Κριτικός Τέχνης,
συγγραφέας του βιβλίου The History of Venice Biennale
Δημοσίευση κριτικής στην εφημερίδα Gazzetino της Βενετίας
"Ο συγκινησιακός φανταστικός κόσμος του Δημήτρη Μανίνη
Μια έκθεση με πολλά πρόσωπα και γι αυτό, πλούσια για πολυάριθμους και ενδιαφέροντες λόγους, αφιερωμένη σ έναν ώριμο καλλιτέχνη και στους τριάντα περίπου μαθητές του.
Πρόκειται για την έκθεση του Έλληνα Δημήτρη Μανίνη (Σκιαθος 1948)-που θα διαρκέσει ως τις 31 Οκτωβρίου στη Σχολή Αργυροχρυσοχοίας του 17ου αιωνα στο Σαν Στάε- και του οποίου το όνομα, στο κείμενο του καταλόγου του,σύμφωνα με την Patrizia Miotto προέρχεται από ευγενείς ιταλικές οικογένειες της Φλωρεντίας και της Βενετίας.
Είναι δύσκολο να αξιολογήσει κανείς τα έργα των πολλών δραστήριων μαθητών του διότι είναι μεταξύ τους τόσο διαφορετικά ως προς την μορφή και τα μέσα έκφρασης, που εκτείνονται από νατουραλισμό του τοπίου και της μορφής, φθάνοντας έως ποικίλες αφαιρετικές αποκλίσεις.
Καλά τεκμηριωμένος και ταυτόχρονα συναρπαστικός εμφανίζεται ο φανταστικός κόσμος του Μανίνη, στον οποίο είναι αφιερωμένος ο πρώτος όροφος του εκθεσιακού χώρου.
Ζωγραφίζει πράγματι φιγούρες γεμάτες πόνο, με χαρακτηριστικά ενός μυθικού εξπρεσιονισμού. Δηλαδή, ειδωμένες κάτω από την υπαρξιακή τους αγωνία, και το ίδιο πράττει στην περίπτωση των ζευγαριών.
Ο Μανίνης αποφεύγει τον κίνδυνο του ναίφ, καθώς είναι προικισμένος με την σκληρή και οξυδερκή σφραγίδα του ζωγράφου, πάντοτε εκφραστική, ικανή να προκαλέσει στον θεατή την αίσθηση της συγκίνησης και της συμπαράστασης για τους απεικονιζόμενους χαρακτήρες.
Κι αυτοί οι χαρακτήρες, μερικές φορές αναφέρονται σε λαϊκά άτομα, όπως στο παράδειγμα του ακορντεονίστα στον πίνακα «Κλόουν στην ακτή» του 2004, είτε στην περίπτωση του πίνακα «Η επιστροφή» του 2009.
Ενδιαφέρον παρουσιάζει στην απεικόνισή του το επανεμφανιζόμενο θέμα του ζευγαριού που προσεγγίζεται είτε με την ευκαιρία μιας συνάντησης, είτε μέσω μιας συζήτησης ή με μια μελαγχολική ένδειξη τρυφερότητας
Από καθαρά ζωγραφική άποψη, η απεικόνιση των σκαφών στο λιμάνι πριν την αναχώρηση για το ψάρεμα, προσλαμβάνει τελικά καθαρά συμβολική αξία."
Νίκος Σκανδάμης Ακαδημαϊκός
Πήλιο, 26.4.2019
Ζωγράφος, γλύπτης, συγγραφέας αλλά και ερευνητής της ύλης χημικός, ο Μανίνης διακυβεύεται ακούραστα σε όλες τις μορφές πνευματικής άσκησης που επιλέγει σε μια προσπάθεια που κινείται στο όριο: Φυγή από την κατασταλαγμένη θέαση που θα αποστερούσε τη γοητεία της ριψοκίνδυνης αναζήτησης, δυσπιστία απέναντι στην παγίδα της προοπτικής και τα δεσμά της αναπαράστασης, έλξη προς το παραμύθι και το όνειρο.
Όνειρο εντούτοις που συχνά διαταράσσει η επαφή με τα κοινωνικά πράγματα όταν τα έργα του σαρκάζουν τις αποστεωμένες ανθρώπινες φιγούρες που παρακολουθούνται από τους δαίμονες τους, συμβολικοί σύντροφοι σιωπηλοί και ζωώδεις.
Η διάθεση που κυριαρχεί στο έργο του Μανίνη αμφιταλαντεύεται, θερμή και ψυχρή, μεταξύ του συναισθήματος της παιδικής μνήμης και της συγκατάβασης προς το μάταιο. Η αιώρηση όμως πάνω στο κενό ισορροπεί εντέλει ανάμεσα στη σαγήνη και την αποσαγήνευση αρκούν η υπερβατική τόλμη, η ασυμβίβαστη ειλικρίνεια, η ευαισθησία του βλέμματος.»
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου