Τετάρτη 15 Σεπτεμβρίου 2021

Enzo di Martino Ιστορικός – Κριτικός Τέχνης για τον Δ. Μανίνη


Enzo di Martino Ιστορικός – Κριτικός Τέχνης,
συγγραφέας του βιβλίου The History of Venice Biennale

Δημοσίευση κριτικής στην εφημερίδα Gazzetino της Βενετίας

"Ο συγκινησιακός φανταστικός κόσμος του Δημήτρη Μανίνη

Μια έκθεση με πολλά πρόσωπα και γι αυτό, πλούσια για πολυάριθμους και ενδιαφέροντες λόγους, αφιερωμένη σ έναν ώριμο καλλιτέχνη και στους τριάντα περίπου μαθητές του.

Πρόκειται για την έκθεση του Έλληνα Δημήτρη Μανίνη (Σκιαθος 1948)-που θα διαρκέσει ως τις 31 Οκτωβρίου στη Σχολή Αργυροχρυσοχοίας του 17ου αιωνα στο Σαν Στάε- και του οποίου το όνομα, στο κείμενο του καταλόγου του,σύμφωνα με την Patrizia Miotto προέρχεται από ευγενείς ιταλικές οικογένειες της Φλωρεντίας και της Βενετίας. 
Μεταξύ αυτών η οικογένεια των Μanin, του τελευταίου Δόγη Λουδοβίκου, της οποίας μία από τις πολλές διακλαδώσεις της έφτασε στην Ελλάδα.

Είναι δύσκολο να αξιολογήσει κανείς τα έργα των πολλών δραστήριων μαθητών του διότι είναι μεταξύ τους τόσο διαφορετικά ως προς την μορφή και τα μέσα έκφρασης, που εκτείνονται από νατουραλισμό του τοπίου και της μορφής, φθάνοντας έως ποικίλες αφαιρετικές αποκλίσεις.


Καλά τεκμηριωμένος και ταυτόχρονα συναρπαστικός εμφανίζεται ο φανταστικός κόσμος του Μανίνη, στον οποίο είναι αφιερωμένος ο πρώτος όροφος του εκθεσιακού χώρου.

Ζωγραφίζει πράγματι φιγούρες γεμάτες πόνο, με χαρακτηριστικά ενός μυθικού εξπρεσιονισμού. Δηλαδή, ειδωμένες κάτω από την υπαρξιακή τους αγωνία, και το ίδιο πράττει στην περίπτωση των ζευγαριών.
Ο Μανίνης αποφεύγει τον κίνδυνο του ναίφ, καθώς είναι προικισμένος με την σκληρή και οξυδερκή σφραγίδα του ζωγράφου, πάντοτε εκφραστική, ικανή να προκαλέσει στον θεατή την αίσθηση της συγκίνησης και της συμπαράστασης για τους απεικονιζόμενους χαρακτήρες.

Κι αυτοί οι χαρακτήρες, μερικές φορές αναφέρονται σε λαϊκά άτομα, όπως στο παράδειγμα του ακορντεονίστα στον πίνακα «Κλόουν στην ακτή» του 2004, είτε στην περίπτωση του πίνακα «Η επιστροφή» του 2009.
Ενδιαφέρον παρουσιάζει στην απεικόνισή του το επανεμφανιζόμενο θέμα του ζευγαριού που προσεγγίζεται είτε με την ευκαιρία μιας συνάντησης, είτε μέσω μιας συζήτησης ή με μια μελαγχολική ένδειξη τρυφερότητας
Από καθαρά ζωγραφική άποψη, η απεικόνιση των σκαφών στο λιμάνι πριν την αναχώρηση για το ψάρεμα, προσλαμβάνει τελικά καθαρά συμβολική αξία."

Νίκος Σκανδάμης Ακαδημαϊκός

Πήλιο, 26.4.2019 
"Ο Δημήτρης Μανίνης ανήκει στην ιδιαίτερη τάξη των δημιουργών που χτίζουν διερωτώμενοι εναγωνίως για τον τρόπο: Εγκαλεί τις πειθαρχίες που σχηματοποιούν δοκιμάζεται σε περισσότερες μορφές τέχνης.

Καλλιτέχνης, συνεπώς, διέντεχνος, ρίχνει γέφυρες μεταξύ τους αλλά και προς τις επιστήμες σε μια τροχιά αναζήτησης της χαμένης ενότητας που έβλεπαν οι Έλληνες πριν τη διαρρήξει η Δύση με την Αναγέννηση.

Ζωγράφος, γλύπτης, συγγραφέας αλλά και ερευνητής της ύλης χημικός, ο Μανίνης διακυβεύεται ακούραστα σε όλες τις μορφές πνευματικής άσκησης που επιλέγει σε μια προσπάθεια που κινείται στο όριο: Φυγή από την κατασταλαγμένη θέαση που θα αποστερούσε τη γοητεία της ριψοκίνδυνης αναζήτησης, δυσπιστία απέναντι στην παγίδα της προοπτικής και τα δεσμά της αναπαράστασης, έλξη προς το παραμύθι και το όνειρο.

Όνειρο εντούτοις που συχνά διαταράσσει η επαφή με τα κοινωνικά πράγματα όταν τα έργα του σαρκάζουν τις αποστεωμένες ανθρώπινες φιγούρες που παρακολουθούνται από τους δαίμονες τους, συμβολικοί σύντροφοι σιωπηλοί και ζωώδεις.

Η διάθεση που κυριαρχεί στο έργο του Μανίνη αμφιταλαντεύεται, θερμή και ψυχρή, μεταξύ του συναισθήματος της παιδικής μνήμης και της συγκατάβασης προς το μάταιο. Η αιώρηση όμως πάνω στο κενό ισορροπεί εντέλει ανάμεσα στη σαγήνη και την αποσαγήνευση αρκούν η υπερβατική τόλμη, η ασυμβίβαστη ειλικρίνεια, η ευαισθησία του βλέμματος.»

 










Τετάρτη 8 Σεπτεμβρίου 2021

Κριτικές και απόψεις για το έργο του Δημήτρη Μανίνη

Χάρης Καμπουρίδης τεχνοκριτικός-σημειολόγος, μέλος της Academia Europaea

“...Άκρως εξατομικευμένη, ισχυρή, επιμονή και γοητευτική στην αφήγηση της η ζωγραφική του Δημήτρη Μανίνη. Ήταν μια από τις πρώτες μου κριτικές που δημοσίευσα πριν 45 χρόνια, καθώς με συνεπήρε ο συμβολισμός και η μυστική ζωή των μορφών στα έργα του.
Εξελισσόμενος έκτοτε συνεχώς ο ζωγράφος, ουσιαστικά όμως ο ίδιος στον εικαστικό κόσμο του, πάντα μεταξύ ποιητικής και μαγικής ματιάς στα οράματα που απεικονίζει, αποτελεί ένα σημαντικό κεφάλαιο για την σύγχρονη ελληνική τέχνη, μέσα κι έξω από το κεντρικό ρεύμα της συλλογικής εικαστικής μας ιστορίας.”


Νίκος Σιδέρης Ψυχίατρος, ψυχαναλυτής και συγγραφέας

"Ο Δημήτρης Μανίνης είναι δείγμα ανθρώπου που δεν θα έπρεπε να σπανίζει στους τόπους και τους καιρούς που ζούμε.

Διανοητής και χειρώνακτας.

Οραματιστής του φασματικού και φυσικός επιστήμονας. Εύρυθμος λειτουργός του χαώδους και παιγνιώδης χειριστής των νόμων. Αλχημιστής των λέξεων που μεταμορφώνει σε αφήγηση, πλάστης πρωτόφαντων εικόνων με υλικό την πιο κοινή μας εμπειρία ̶ πρόσωπα, πλεούμενα... 

Μαθητής της Φύσης και της Γνώσης, δάσκαλος της Καλής Μορφής και της αυστηρότητας του νου.

Επιστήμονας, αισθητής, καλλιτέχνης, μάστορας. Μονάζων ως προς την ιδιοπροσωπία του, φίλος σεβαστικός, ανοιχτός στους απλούς ανθρώπους. Ελληνικός και Οικουμενικός.

Τα έργα του πολύπτυχα, πολυπλόκαμα, πολύχρωμα, στέρεα και ανοιχτά. Λεπτοφυής αδρότητα, ρέουσα αναλογία, ζυγισμένη δομή, πνοή απόλαυσης.

Όλβιοι όσοι τον συνάντησαν και όσοι θα τον συναντήσουν. Αν κάποιος αναζητά την καθολική ενότητα του πνεύματος, η πιθανότητα να συναντηθεί με κάποια από τις εκφάνσεις του Δημήτρη αυξάνεται εκθετικά.

Με εμπιστεύθηκε, εδώ και χρόνια. Τον τιμώ, τώρα και πάντα."

Enzo di Martino Ιστορικός – Κριτικός Τέχνης,
συγγραφέας του βιβλίου The History of Venice Biennale

Δημοσίευση κριτικής στην εφημερίδα Gazzetino της Βενετίας

"Ο συγκινησιακός φανταστικός κόσμος του Δημήτρη Μανίνη

Μια έκθεση με πολλά πρόσωπα και γι αυτό, πλούσια για πολυάριθμους και ενδιαφέροντες λόγους, αφιερωμένη σ έναν ώριμο καλλιτέχνη και στους τριάντα περίπου μαθητές του.

Πρόκειται για την έκθεση του Έλληνα Δημήτρη Μανίνη (Σκιαθος 1948)-που θα διαρκέσει ως τις 31 Οκτωβρίου στη Σχολή Αργυροχρυσοχοίας του 17ου αιωνα στο Σαν Στάε- και του οποίου το όνομα, στο κείμενο του καταλόγου του,σύμφωνα με την Patrizia Miotto προέρχεται από ευγενείς ιταλικές οικογένειες της Φλωρεντίας και της Βενετίας. 
Μεταξύ αυτών η οικογένεια των Μanin, του τελευταίου Δόγη Λουδοβίκου, της οποίας μία από τις πολλές διακλαδώσεις της έφτασε στην Ελλάδα.

Είναι δύσκολο να αξιολογήσει κανείς τα έργα των πολλών δραστήριων μαθητών του διότι είναι μεταξύ τους τόσο διαφορετικά ως προς την μορφή και τα μέσα έκφρασης, που εκτείνονται από νατουραλισμό του τοπίου και της μορφής, φθάνοντας έως ποικίλες αφαιρετικές αποκλίσεις.


Καλά τεκμηριωμένος και ταυτόχρονα συναρπαστικός εμφανίζεται ο φανταστικός κόσμος του Μανίνη, στον οποίο είναι αφιερωμένος ο πρώτος όροφος του εκθεσιακού χώρου.

Ζωγραφίζει πράγματι φιγούρες γεμάτες πόνο, με χαρακτηριστικά ενός μυθικού εξπρεσιονισμού. Δηλαδή, ειδωμένες κάτω από την υπαρξιακή τους αγωνία, και το ίδιο πράττει στην περίπτωση των ζευγαριών.
Ο Μανίνης αποφεύγει τον κίνδυνο του ναίφ, καθώς είναι προικισμένος με την σκληρή και οξυδερκή σφραγίδα του ζωγράφου, πάντοτε εκφραστική, ικανή να προκαλέσει στον θεατή την αίσθηση της συγκίνησης και της συμπαράστασης για τους απεικονιζόμενους χαρακτήρες.

Κι αυτοί οι χαρακτήρες, μερικές φορές αναφέρονται σε λαϊκά άτομα, όπως στο παράδειγμα του ακορντεονίστα στον πίνακα «Κλόουν στην ακτή» του 2004, είτε στην περίπτωση του πίνακα «Η επιστροφή» του 2009.
Ενδιαφέρον παρουσιάζει στην απεικόνισή του το επανεμφανιζόμενο θέμα του ζευγαριού που προσεγγίζεται είτε με την ευκαιρία μιας συνάντησης, είτε μέσω μιας συζήτησης ή με μια μελαγχολική ένδειξη τρυφερότητας
Από καθαρά ζωγραφική άποψη, η απεικόνιση των σκαφών στο λιμάνι πριν την αναχώρηση για το ψάρεμα, προσλαμβάνει τελικά καθαρά συμβολική αξία."

Νίκος Σκανδάμης Ακαδημαϊκός

Πήλιο, 26.4.2019 
"Ο Δημήτρης Μανίνης ανήκει στην ιδιαίτερη τάξη των δημιουργών που χτίζουν διερωτώμενοι εναγωνίως για τον τρόπο: Εγκαλεί τις πειθαρχίες που σχηματοποιούν δοκιμάζεται σε περισσότερες μορφές τέχνης.

Καλλιτέχνης, συνεπώς, διέντεχνος, ρίχνει γέφυρες μεταξύ τους αλλά και προς τις επιστήμες σε μια τροχιά αναζήτησης της χαμένης ενότητας που έβλεπαν οι Έλληνες πριν τη διαρρήξει η Δύση με την Αναγέννηση.

Ζωγράφος, γλύπτης, συγγραφέας αλλά και ερευνητής της ύλης χημικός, ο Μανίνης διακυβεύεται ακούραστα σε όλες τις μορφές πνευματικής άσκησης που επιλέγει σε μια προσπάθεια που κινείται στο όριο: Φυγή από την κατασταλαγμένη θέαση που θα αποστερούσε τη γοητεία της ριψοκίνδυνης αναζήτησης, δυσπιστία απέναντι στην παγίδα της προοπτικής και τα δεσμά της αναπαράστασης, έλξη προς το παραμύθι και το όνειρο.

Όνειρο εντούτοις που συχνά διαταράσσει η επαφή με τα κοινωνικά πράγματα όταν τα έργα του σαρκάζουν τις αποστεωμένες ανθρώπινες φιγούρες που παρακολουθούνται από τους δαίμονες τους, συμβολικοί σύντροφοι σιωπηλοί και ζωώδεις.

Η διάθεση που κυριαρχεί στο έργο του Μανίνη αμφιταλαντεύεται, θερμή και ψυχρή, μεταξύ του συναισθήματος της παιδικής μνήμης και της συγκατάβασης προς το μάταιο. Η αιώρηση όμως πάνω στο κενό ισορροπεί εντέλει ανάμεσα στη σαγήνη και την αποσαγήνευση αρκούν η υπερβατική τόλμη, η ασυμβίβαστη ειλικρίνεια, η ευαισθησία του βλέμματος.»