Από τον Freud προς την νέα θεολογία
(Δημοσιεύθηκε στο περιοδικό ΄΄ΑΙΤΙΟΝ΄΄
Η παρούσα καθώς και η προηγούμενη ανάρτηση (Α μέρος), απευθύνονται κυρίως στους εραστές της Τέχνης....
Από ευρήματα των προϊστορικών χρόνων, διαθέτουμε σοβαρές ενδείξεις, ότι το ανθρώπινο θυμικό περιεχόμενο δεν έχει μεταβληθεί. Από τότε κι όλας ο άνθρωπος διαθέτει πλήθος συναισθημάτων, αγάπης, μίσους, συμπόνιας, αντιπάθειας, φόβου .... και ως σήμερα τα ίδια συναισθήματα1 τον συνέχουν.
Η εναισθητική λειτουργία, μαζί με την αίσθηση του χώρου, του χρόνου, της αναγωγικής σκέψης, της διαισθητικής αντίληψης και της δημιουργικής σύλληψης, εδράζονται κυρίως στο δεξιό ημισφαίριο του εγκεφάλου, ενώ οι λειτουργίες του λόγου και της οργανωμένης, αναλυτικής σκέψης, κυρίως στο αριστερό.
Η αντίληψη που ο άνθρωπος διαθέτει για την πραγματικότητα και η συμπεριφορά του, προέρχονται από την συνέργεια της λειτουργίας2 και των δύο ημισφαιρίων. Ασφαλώς, οι διάφοροι κατά τόπο και χρόνο πολιτισμοί, ασκούν επίδραση στην αίσθηση για το ωραίο, το εύμορφο, το απεχθές, το επιθυμητό, δημιουργώντας τα αντίστοιχα στερεότυπα.
Σε καμία θρησκεία δεν παρουσιάζεται αυτή η συχνότητα θαυμάτων, και μάλιστα, ενώ τα των προηγουμένων θρησκειών αναφέρονται κατά κανόνα σε ένα απομακρυσμένο παρελθόν, τα τεχνολογικά, ξεφυτρώνουν καθημερινά, “εδώ και τώρα”. Πρόκειται λοιπόν για την νέα παγκοσμίως επελαύνουσα “Θρησκεία”
Η ανάπτυξη της νευροφυσιολογίας μέσω του εργαστηριακού υλικού που αφορούσε στην μελέτη του εγκεφάλου και ειδικότερα της δομής και της λειτουργίας του από τα αρχέγονα μορφολογικά στοιχεία του, έως εκείνα που αναπτύχθηκαν κατά την διάρκεια της εξέλιξης του ανθρώπου, οδήγησε στην επικύρωση των περισσοτέρων απόψεων του4 S. Freud.
Αν τώρα αληθεύει ο ισχυρισμός ότι η νέα “Θρησκεία” εξυπηρετεί αποκλειστικώς την υπόθεση του βιομηχανικού κέρδους, θα ήταν περίεργο αν στην αγκάλη της δεν περιέσφιγγε και την τέχνη, που τις τελευταίες δεκαετίες έχει καταστεί αποκλειστικώς εμπορευματικό προϊόν, διαφέροντας από τα υπόλοιπα, (πατάτες, μεταλλεύματα, μηχανήματα), μόνον κατά βαθμό ρίσκου της εκάστοτε επενδύσεως, αλλά και ασφαλώς και κατά τον βαθμό αποδόσεως συμφώνως προς τον γνωστό κανόνα της καπιταλιστικής αγοράς.
Η αξία των πρώτων έργων τέχνης (εκείνα που σήμερα θεωρούμε ως τέτοια), οφειλόταν στην “μαγική” τους υπόσταση και λειτουργία, δηλαδή, στην καθημερινή χρησιμότητά τους μέσα σε μία συλλογικότητα. Αργότερα, όταν το ιερατείο άσκησε έλεγχο στην κοινωνία, τα έργα τέχνης (επιμένω, “αυτά που σήμερα χαρακτηρίζουμε ως τέτοια”) , αξιολογήθηκαν κυρίως μέσω άλλων παραμέτρων. Κατά την Αναγέννηση, η αξία τους προσδιορίσθηκε τόσο από το ιερατείο, όσο και από την χρησιμότητά τους ως απόδειξη πλούτου και ισχύος της ανερχόμενης αστικής τάξης.
Β. Μέρος
Η παρούσα καθώς και η προηγούμενη ανάρτηση (Α μέρος), απευθύνονται κυρίως στους εραστές της Τέχνης....
Από ευρήματα των προϊστορικών χρόνων, διαθέτουμε σοβαρές ενδείξεις, ότι το ανθρώπινο θυμικό περιεχόμενο δεν έχει μεταβληθεί. Από τότε κι όλας ο άνθρωπος διαθέτει πλήθος συναισθημάτων, αγάπης, μίσους, συμπόνιας, αντιπάθειας, φόβου .... και ως σήμερα τα ίδια συναισθήματα1 τον συνέχουν.
Η εναισθητική λειτουργία, μαζί με την αίσθηση του χώρου, του χρόνου, της αναγωγικής σκέψης, της διαισθητικής αντίληψης και της δημιουργικής σύλληψης, εδράζονται κυρίως στο δεξιό ημισφαίριο του εγκεφάλου, ενώ οι λειτουργίες του λόγου και της οργανωμένης, αναλυτικής σκέψης, κυρίως στο αριστερό.
Η αντίληψη που ο άνθρωπος διαθέτει για την πραγματικότητα και η συμπεριφορά του, προέρχονται από την συνέργεια της λειτουργίας2 και των δύο ημισφαιρίων. Ασφαλώς, οι διάφοροι κατά τόπο και χρόνο πολιτισμοί, ασκούν επίδραση στην αίσθηση για το ωραίο, το εύμορφο, το απεχθές, το επιθυμητό, δημιουργώντας τα αντίστοιχα στερεότυπα.
Ωστόσο, ποτέ προηγουμένως δεν υπήρξε περίοδος κατά την οποία η επίδραση να είναι τόσο ισχυρή όσο στον καιρό μας, ώστε επί πλέον, να δημιουργεί αδήριτες τεχνητές ανάγκες.
Η νέα “Θεολογία”
Η εξέλιξη της τεχνολογίας κατέστησε εφικτό το προηγούμενο και μάλιστα, καθώς η κυρίαρχη άποψη βρίσκεται παντού, -έξω και μέσα στην ίδια μας την κατοικία-, μοιάζει ως να δημιουργεί μία επέκταση του νευρικού μας συστήματος3. Την ίδια στιγμή, το φυσικό αλλά και το “εκτεταμένο” νευρικό μας σύστημα, τελεί υπό την πλήρη κυριαρχία εκείνων που διαθέτουν τον έλεγχο της τεχνολογίας. Αλλά, το πράγμα οδηγείται ακόμα πιο πέρα, αφού δημιουργείται η αίσθηση όχι μόνον της πανταχού παρουσίας “Εκείνου που γνωρίζει τις ανάγκες μας” , αλλά επίσης “Εκείνου που τα πάντα δύναται”, καθώς εμφανίζει στα έκπληκτα μάτια μας καθημερινά θαύματα, ως απόρροια της παντοδυναμίας του
Η νέα “Θεολογία”
Η εξέλιξη της τεχνολογίας κατέστησε εφικτό το προηγούμενο και μάλιστα, καθώς η κυρίαρχη άποψη βρίσκεται παντού, -έξω και μέσα στην ίδια μας την κατοικία-, μοιάζει ως να δημιουργεί μία επέκταση του νευρικού μας συστήματος3. Την ίδια στιγμή, το φυσικό αλλά και το “εκτεταμένο” νευρικό μας σύστημα, τελεί υπό την πλήρη κυριαρχία εκείνων που διαθέτουν τον έλεγχο της τεχνολογίας. Αλλά, το πράγμα οδηγείται ακόμα πιο πέρα, αφού δημιουργείται η αίσθηση όχι μόνον της πανταχού παρουσίας “Εκείνου που γνωρίζει τις ανάγκες μας” , αλλά επίσης “Εκείνου που τα πάντα δύναται”, καθώς εμφανίζει στα έκπληκτα μάτια μας καθημερινά θαύματα, ως απόρροια της παντοδυναμίας του
Σε καμία θρησκεία δεν παρουσιάζεται αυτή η συχνότητα θαυμάτων, και μάλιστα, ενώ τα των προηγουμένων θρησκειών αναφέρονται κατά κανόνα σε ένα απομακρυσμένο παρελθόν, τα τεχνολογικά, ξεφυτρώνουν καθημερινά, “εδώ και τώρα”. Πρόκειται λοιπόν για την νέα παγκοσμίως επελαύνουσα “Θρησκεία”
Η ανάπτυξη της νευροφυσιολογίας μέσω του εργαστηριακού υλικού που αφορούσε στην μελέτη του εγκεφάλου και ειδικότερα της δομής και της λειτουργίας του από τα αρχέγονα μορφολογικά στοιχεία του, έως εκείνα που αναπτύχθηκαν κατά την διάρκεια της εξέλιξης του ανθρώπου, οδήγησε στην επικύρωση των περισσοτέρων απόψεων του4 S. Freud.
Και αν κανείς επιθυμεί να τις συμπυκνώσει κάτω από έναν τίτλο, μπορεί να γράψει, “ο άνθρωπος είναι ηδονικό ζώο” , με ότι συνεπάγεται αυτό, ενώ, η νέα “Θρησκεία” προβάλλει το δόγμα, “ο άνθρωπος είναι καταναλωτικό ζώο” . Και το δόγμα αυτό, αναγάγεται σε “αυτοεκπληρούμενο” μια που η νέα “Θρησκεία” ελέγχει τις μάζες επιβάλλοντας μια προκατασκευασμένη πραγματικότητα και ασφαλώς, το ίδιο προκατασκευασμένες ανάγκες. Οι ανάγκες που δημιουργεί η νέα “Θρησκεία”, το μόνο που εξυπηρετούν, είναι το κέρδος της βιομηχανίας.
Υποκατάσταση και Κέρδος5
Με την αναφορά στον Freud, και στην νευροφυσιολογία, επιχειρώ να υπομνήσω, ότι η ανθρώπινη διανοητικότητα, είναι όχι απλώς σύνθετη, αλλά πολύπλοκη, αποτέλεσμα της συλλειτουργίας πληθώρας υποσυστημάτων του εγκεφάλου και της αλληλεπιδράσεώς τους με τον αντικείμενο “έξω” κόσμο -συμπίλημα εν τέλει. Αποτέλεσμα όλων των προηγουμένων, είναι, τόσο οι συναισθηματικές, όσο και οι “εγκεφαλικές” εκφάνσεις. Ο άνθρωπος δύναται να αρθρώνει γλώσσα και λόγο (που πάντοτε επηρεάζονται σε μεγαλύτερο ή μικρότερο βαθμό από συναισθήματά του), αλλά ταυτοχρόνως έχει ανάγκη και τις εκροές της θυμικής περιοχής του, την συναισθηματική λειτουργία.
Υποκατάσταση και Κέρδος5
Με την αναφορά στον Freud, και στην νευροφυσιολογία, επιχειρώ να υπομνήσω, ότι η ανθρώπινη διανοητικότητα, είναι όχι απλώς σύνθετη, αλλά πολύπλοκη, αποτέλεσμα της συλλειτουργίας πληθώρας υποσυστημάτων του εγκεφάλου και της αλληλεπιδράσεώς τους με τον αντικείμενο “έξω” κόσμο -συμπίλημα εν τέλει. Αποτέλεσμα όλων των προηγουμένων, είναι, τόσο οι συναισθηματικές, όσο και οι “εγκεφαλικές” εκφάνσεις. Ο άνθρωπος δύναται να αρθρώνει γλώσσα και λόγο (που πάντοτε επηρεάζονται σε μεγαλύτερο ή μικρότερο βαθμό από συναισθήματά του), αλλά ταυτοχρόνως έχει ανάγκη και τις εκροές της θυμικής περιοχής του, την συναισθηματική λειτουργία.
Η νέα “Θρησκεία”, απαλλάσσει τον άνθρωπο από τον κόπο να σκέφτεται, αφού τού επιβάλλει προκατασκευασμένα “πακέτα” σκέψης, ενώ, τον έχει ήδη πείσει ότι πραγματικά σκέπτεται. Από την άλλη, τον έχει πείσει, ότι οι συγκινήσεις που η ίδια προσφέρει, είναι αυθεντικές και επί πλέον συναρπαστικές, ενώ, εκείνο που πραγματικά συμβαίνει, είναι η απονέκρωση της λειτουργίας του εγγενούς νευρικού συστήματος. Έτσι, ολοκληρώνεται αργά μα σταθερά, η υποκατάσταση του φυσικού νευρικού συστήματος, από το “εκτεταμένο” .
Αν τώρα αληθεύει ο ισχυρισμός ότι η νέα “Θρησκεία” εξυπηρετεί αποκλειστικώς την υπόθεση του βιομηχανικού κέρδους, θα ήταν περίεργο αν στην αγκάλη της δεν περιέσφιγγε και την τέχνη, που τις τελευταίες δεκαετίες έχει καταστεί αποκλειστικώς εμπορευματικό προϊόν, διαφέροντας από τα υπόλοιπα, (πατάτες, μεταλλεύματα, μηχανήματα), μόνον κατά βαθμό ρίσκου της εκάστοτε επενδύσεως, αλλά και ασφαλώς και κατά τον βαθμό αποδόσεως συμφώνως προς τον γνωστό κανόνα της καπιταλιστικής αγοράς.
Η αξία των πρώτων έργων τέχνης (εκείνα που σήμερα θεωρούμε ως τέτοια), οφειλόταν στην “μαγική” τους υπόσταση και λειτουργία, δηλαδή, στην καθημερινή χρησιμότητά τους μέσα σε μία συλλογικότητα. Αργότερα, όταν το ιερατείο άσκησε έλεγχο στην κοινωνία, τα έργα τέχνης (επιμένω, “αυτά που σήμερα χαρακτηρίζουμε ως τέτοια”) , αξιολογήθηκαν κυρίως μέσω άλλων παραμέτρων. Κατά την Αναγέννηση, η αξία τους προσδιορίσθηκε τόσο από το ιερατείο, όσο και από την χρησιμότητά τους ως απόδειξη πλούτου και ισχύος της ανερχόμενης αστικής τάξης.
Η εμπορευματοποίηση της τέχνης που ξεκίνησε με την εμφάνιση της καπιταλιστικής οικονομίας, και την βελτίωση των μέσων επικοινωνίας, έφτασε στο αποκοφύφωμά της όταν το “ιερατείο” της νέας “Θρησκείας” πέτυχε μέσω της προηγμένης τεχνολογίας να εκκινήσει την άσκηση ελέγχου στις κοινωνίες.
Η εννοιολογική τέχνη και πάλι, ή το σκυλί δεν δαγκώνει το χέρι που το ταΐζει
Αλλά, η “Νέα Θρησκεία” , δεν επιθυμεί ανθρώπους που σκέφτονται ως αυτόνομες οντότητες, και οι οποίες επί πλέον, συγκινούνται μέσω της λειτουργίας του φυσιολογικού τους υποστρώματος, όπως έχω ήδη σημειώσει.
Η εννοιολογική τέχνη και πάλι, ή το σκυλί δεν δαγκώνει το χέρι που το ταΐζει
Αλλά, η “Νέα Θρησκεία” , δεν επιθυμεί ανθρώπους που σκέφτονται ως αυτόνομες οντότητες, και οι οποίες επί πλέον, συγκινούνται μέσω της λειτουργίας του φυσιολογικού τους υποστρώματος, όπως έχω ήδη σημειώσει.
Κατά πόσο λοιπόν εναντιώνεται στην νέα “Θρησκεία” η εννοιολογική τέχνη, που εξοβελίζει τα καλλιτεχνικά χαρακτηριστικά αφού “προκαλούν” ευχαρίστηση, και επί πλέον, υποκαθιστά τον στοχασμό, -μέσω τυποποιημένων κραυγών “διαμαρτυρίας” και “καταγγελίας” ; Ακόμα, πόσο πειστικές είναι όλες αυτές οι κραυγές, όταν τα “έργα” υποτίθεται ότι στρέφονται ενάντια σε κείνους που τα τροφοδοτούν με άφθονο χρήμα και προβολή, και οι οποίοι κερδίζουν τεράστια ποσά από αυτά ; Περαιτέρω, τίθεται και το ζήτημα “εικαστικός δημιουργός και διανοούμενος συνάμα” , μια που η διπλή αυτή ιδιότητα σπανίζει στον εικαστικό χώρο. Τί άλλαξε λοιπόν αιφνιδίως, ώστε άπαντες οι συγκεκριμένοι “δημιουργοί”, από ένα χρονικό σημείο μετά, να εξαλλαγούν και σε στοχαστές-διανοούμενους;
Ο Μύθος
Έχω τονίσει, πως η συναισθηματική λειτουργία είναι απαραίτητη για τον άνθρωπο, κι ακόμα ότι, η εννοιολογική τέχνη κατά τις διακηρύξεις της, στοχεύει στην απονέκρωσή της προκειμένου να ενδυναμωθεί το “νόημα”. Στο μεταξύ, εκείνο που σπανίως συνειδητοποιούμε, είναι η ύπαρξη και η λειτουργία του Μύθου εντός μας. Πληθώρα επί μέρους Μύθοι εν τέλει συνεισφέρουν και στο πεδίο της αυτεπιγνώσεως (και κατά κανόνα, η αυτεπίγνωση καθ εαυτή, τροφοδοτείται αποκλειστικώς από τον Μύθο). Το κατ εξοχήν χαρακτηριστικό της ανθρώπινης υπόστασης, είναι ο εσώτερος Μύθος. Η τέχνη, ως κύριο χαρακτηριστικό, διαθέτει επίσης τον Μύθο που ο δημιουργός παράγει και προβάλλει μέσω του έργου του, πάνω στον Μύθο του θεατή. Το “μ αρέσει- δεν μ αρέσει” , κατά το μεγαλύτερο μέρος του, εδράζεται στον εσώτερο Μύθο του θεατή.
η "καλλιτέχνις" Ντέμπορα, επιδεικύει τα αχαμνά της μπροστά στον πίνακα της Μόνα Λίζα, για να "διαμαρτυρηθεί για την θέση της γυναίκας στην ιστορία της Τέχνης....... Τελικώς, μπορεί το "δρώμενο" να μην επέφερε κάποια μεταβολή στην ιστορία της τέχνης, ωστόσο ο στόχος επιτεύχθηκε... Το όνομα της "καλλιτέχνιδος" κυκλοφόρησε ευρέως........
1
α The Nature of Paleolithic Art. R. Dale Guthrie. xii + 507 pp. University of Chicago Press, 2005
β. Reassessing Paleolithic Subsistence, by Eugene Morin 2012 March 2012 isbn: 9781107023277
γ. Ο εγκέφαλος στο χρόνο: Παπαδόπουλος, Καραγωγέως, Κούβελας, Τριάρχου. Πανεπιστημιακές εκδόσεις Κρήτης
δ. Η σιωπηλή γλώσσα των συναισθημάτων: Παπαδάκη-Μιχαηλίδη Ε., εκδ ΠΕΔΙΟ , 2012 , ISBN: 13 9789605460334
2
α. Neurophysiology, Editor: D. A. Vasilenko, ISSN: 0090-2977
β. Brain, Mind, and Consciousness in the History of Neuros science 2014 by C.U.M. Smith and Harry Whitaker
γ.The Human Brain Book by Rita Carter ISBN-13: 9781465416025 DK 2014
3
α. Herbert Marshall McLuhan 1989 The Global Village (Oxford University Press) ISBN 0-19-505444-X
4
α. Hall, Stuart (2001), "Foucault: Power, knowledge and discourse", 2000, Open University ISBN 9780761971566
β. Berger John, Η εικόνα και το βλέμμα, Εκδόσεις Οδυσσέας, Αθήνα, 1993 , ISBN-13 978-960-210-158-2
γ.Phillips, John L. (1969). The Origin of Intellect: Piaget's Theory. San Francisco: W. H. Freeman.
δ. The Psychology of Intelligence by Jean Piaget, ISBN
0415254019 (ISBN13: 9780415254014) , Routledge 2001 (first ed. 1947)
ε. Σ. Φρόυντ, Γ. Μπρόιερ, Μελέτες για την υστερία, εκδ. Επίκουρος
ζ. Εισαγωγή στην Ψυχανάλυση, εκδ. Γκοβόστης, Αθήνα 2005. Διαλέξεις του Φρόυντ στο πανεπιστήμιο τις περιόδους 1915-16 και 1916-17
η. 2012 , Ψυχανάλυση και Γραφή – Η μετουσίωση στον Freud και στον Lacan ISBN 978-960-8087-41-5
5
α. Belting Ηans, Pour une anthropologie des images, Gallimard, Paris, 2004.
β. William A. Camfield, «Marcel Duchamp’s Fountain: Its History and Aesthetics in the Context of 1917», MIT Press, 1990
γ.Nancy Jean-Luc, Au fond des images, Galilée, Paris, 2003 ISBN : 9782718606057
δ. Julian Stalabrass, Η Σύγχρονη Τέχνη, μτφρ. Μ. Μαντζανάς, Ελληνικά Γράμματα, 2007
ε. Δουλκέρη, Κοινωνιολογία της Διαφήμισης, Εκδόσεις Παπαζήση, Αθήνα, 2000.
στ. Νίκος Σιδέρης, "Αρχιτεκτονική και Ψυχανάλυση" εκδ. FUTURA 2006
6
α. E. O.Wilson , On Human Nature, Harvard University Press, 2004, ISBN: 0-674-01638-6
β. Introduction to Artificial Intelligence, Ertel, Wolfgang, ISBN 978-0-85729-299-5
Δημήτρης Μανίνης
Ο Μύθος
Έχω τονίσει, πως η συναισθηματική λειτουργία είναι απαραίτητη για τον άνθρωπο, κι ακόμα ότι, η εννοιολογική τέχνη κατά τις διακηρύξεις της, στοχεύει στην απονέκρωσή της προκειμένου να ενδυναμωθεί το “νόημα”. Στο μεταξύ, εκείνο που σπανίως συνειδητοποιούμε, είναι η ύπαρξη και η λειτουργία του Μύθου εντός μας. Πληθώρα επί μέρους Μύθοι εν τέλει συνεισφέρουν και στο πεδίο της αυτεπιγνώσεως (και κατά κανόνα, η αυτεπίγνωση καθ εαυτή, τροφοδοτείται αποκλειστικώς από τον Μύθο). Το κατ εξοχήν χαρακτηριστικό της ανθρώπινης υπόστασης, είναι ο εσώτερος Μύθος. Η τέχνη, ως κύριο χαρακτηριστικό, διαθέτει επίσης τον Μύθο που ο δημιουργός παράγει και προβάλλει μέσω του έργου του, πάνω στον Μύθο του θεατή. Το “μ αρέσει- δεν μ αρέσει” , κατά το μεγαλύτερο μέρος του, εδράζεται στον εσώτερο Μύθο του θεατή.
Τί συμβαίνει με την υπόσταση και την λειτουργία του Μύθου στην περίπτωση της εννοιολογικής τέχνης, όταν αυτή επιβάλλει ως αποκλειστικό εργαλείο αλληλεπιδράσεως ανάμεσα στον θεατή και το έργο την “λογική” διεργασία, για την “κατανόηση” κάποιου κοινοτύπου νοήματος, -δήθεν απόρροια καινοφανούς στοχασμού ; Οι ερευνητές της τεχνητής νοημοσύνης6, ίσως έχουν πολλά να μάθουν αν εξετάσουν τις μεταβολές που προκαλεί στην συνειδητότητα η εννοιολογική “τέχνη”
Οι Αναρχικοί λένε ανοησίες
Μπροστά από χρόνια, διάβασα σε έναν τοίχο σύνθημα των Αναρχικών (αυτών τέλος πάντων που αποκαλούνται ως τέτοιοι), “αν τα σκατά αποκτούσαν αξία, οι φτωχοί θα γεννιούνταν χωρίς κώλο”.
Τα γεγονότα ωστόσο, αποδεικνύουν, ότι η άποψή τους είναι παντελώς λανθασμένη. Ο Piero Manzoni, λοιπόν, “δημιούργησε” το “έργο” Merde d' Artiste, (μτφ. Τα σκατά του καλλιτέχνη), τα οποία έργα ήταν τενεκεδόκουτα, τα οποία όπως διαβεβαίωσε, περιείχαν τα κόπρανά του. Αν ζυγίσει κανείς το περιεχόμενο, διαπιστώνει, ότι οι τιμές στις οποίες πωλήθηκαν, είναι κατά πολύ ανώτερες από εκείνες που θα προσέγγιζαν τα κουτιά αν περιείχαν καθαρό χρυσό.... Το 2007, στο Sotheby's , έπιασαν τα 124.000 ευρά κατά τεμάχιο, και το 2008, ενώ ο ίδιος οίκος δημοπρασιών τα εκτιμούσε μεταξύ 50.000 και 70.000 ευρά, έπιασαν τα 97.000 . La vie en merde (μτφ. Σκατένια ζωή ...............)
Οι Αναρχικοί λένε ανοησίες
Μπροστά από χρόνια, διάβασα σε έναν τοίχο σύνθημα των Αναρχικών (αυτών τέλος πάντων που αποκαλούνται ως τέτοιοι), “αν τα σκατά αποκτούσαν αξία, οι φτωχοί θα γεννιούνταν χωρίς κώλο”.
Τα γεγονότα ωστόσο, αποδεικνύουν, ότι η άποψή τους είναι παντελώς λανθασμένη. Ο Piero Manzoni, λοιπόν, “δημιούργησε” το “έργο” Merde d' Artiste, (μτφ. Τα σκατά του καλλιτέχνη), τα οποία έργα ήταν τενεκεδόκουτα, τα οποία όπως διαβεβαίωσε, περιείχαν τα κόπρανά του. Αν ζυγίσει κανείς το περιεχόμενο, διαπιστώνει, ότι οι τιμές στις οποίες πωλήθηκαν, είναι κατά πολύ ανώτερες από εκείνες που θα προσέγγιζαν τα κουτιά αν περιείχαν καθαρό χρυσό.... Το 2007, στο Sotheby's , έπιασαν τα 124.000 ευρά κατά τεμάχιο, και το 2008, ενώ ο ίδιος οίκος δημοπρασιών τα εκτιμούσε μεταξύ 50.000 και 70.000 ευρά, έπιασαν τα 97.000 . La vie en merde (μτφ. Σκατένια ζωή ...............)
η "καλλιτέχνις" Ντέμπορα, επιδεικύει τα αχαμνά της μπροστά στον πίνακα της Μόνα Λίζα, για να "διαμαρτυρηθεί για την θέση της γυναίκας στην ιστορία της Τέχνης....... Τελικώς, μπορεί το "δρώμενο" να μην επέφερε κάποια μεταβολή στην ιστορία της τέχνης, ωστόσο ο στόχος επιτεύχθηκε... Το όνομα της "καλλιτέχνιδος" κυκλοφόρησε ευρέως........
1
α The Nature of Paleolithic Art. R. Dale Guthrie. xii + 507 pp. University of Chicago Press, 2005
β. Reassessing Paleolithic Subsistence, by Eugene Morin 2012 March 2012 isbn: 9781107023277
γ. Ο εγκέφαλος στο χρόνο: Παπαδόπουλος, Καραγωγέως, Κούβελας, Τριάρχου. Πανεπιστημιακές εκδόσεις Κρήτης
δ. Η σιωπηλή γλώσσα των συναισθημάτων: Παπαδάκη-Μιχαηλίδη Ε., εκδ ΠΕΔΙΟ , 2012 , ISBN: 13 9789605460334
2
α. Neurophysiology, Editor: D. A. Vasilenko, ISSN: 0090-2977
β. Brain, Mind, and Consciousness in the History of Neuros science 2014 by C.U.M. Smith and Harry Whitaker
γ.The Human Brain Book by Rita Carter ISBN-13: 9781465416025 DK 2014
3
α. Herbert Marshall McLuhan 1989 The Global Village (Oxford University Press) ISBN 0-19-505444-X
4
α. Hall, Stuart (2001), "Foucault: Power, knowledge and discourse", 2000, Open University ISBN 9780761971566
β. Berger John, Η εικόνα και το βλέμμα, Εκδόσεις Οδυσσέας, Αθήνα, 1993 , ISBN-13 978-960-210-158-2
γ.Phillips, John L. (1969). The Origin of Intellect: Piaget's Theory. San Francisco: W. H. Freeman.
δ. The Psychology of Intelligence by Jean Piaget, ISBN
0415254019 (ISBN13: 9780415254014) , Routledge 2001 (first ed. 1947)
ε. Σ. Φρόυντ, Γ. Μπρόιερ, Μελέτες για την υστερία, εκδ. Επίκουρος
ζ. Εισαγωγή στην Ψυχανάλυση, εκδ. Γκοβόστης, Αθήνα 2005. Διαλέξεις του Φρόυντ στο πανεπιστήμιο τις περιόδους 1915-16 και 1916-17
η. 2012 , Ψυχανάλυση και Γραφή – Η μετουσίωση στον Freud και στον Lacan ISBN 978-960-8087-41-5
5
α. Belting Ηans, Pour une anthropologie des images, Gallimard, Paris, 2004.
β. William A. Camfield, «Marcel Duchamp’s Fountain: Its History and Aesthetics in the Context of 1917», MIT Press, 1990
γ.Nancy Jean-Luc, Au fond des images, Galilée, Paris, 2003 ISBN : 9782718606057
δ. Julian Stalabrass, Η Σύγχρονη Τέχνη, μτφρ. Μ. Μαντζανάς, Ελληνικά Γράμματα, 2007
ε. Δουλκέρη, Κοινωνιολογία της Διαφήμισης, Εκδόσεις Παπαζήση, Αθήνα, 2000.
στ. Νίκος Σιδέρης, "Αρχιτεκτονική και Ψυχανάλυση" εκδ. FUTURA 2006
6
α. E. O.Wilson , On Human Nature, Harvard University Press, 2004, ISBN: 0-674-01638-6
β. Introduction to Artificial Intelligence, Ertel, Wolfgang, ISBN 978-0-85729-299-5
Δημήτρης Μανίνης
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου